Kilka dni temu na blogu pojawił się wpis dotyczący zmiany nazwiska. Wiadomą kwestią jest, że zmieniamy nazwisko (chyba, że kobieta postanowi pozostać przy nazwisku panieńskim) wychodząc za mąż. Po rozwodzie także może nastąpić taka zmiana, w przypadku gdy kobieta zdecyduje zrezygnować z nazwiska męża i postanowi wrócić do nazwiska panieńskiego. O innych przypadkach, które dają możliwość nazwiska już pisałam dlatego zachęcam do przeczytania moich wcześniejszych postów.

Natomiast dzisiaj postanowiłam napisać, czy będąc w związku partnerskim jest możliwość zmiany nazwiska. Związek partnerski nazywany konkubinatem nie jest tożsamy ze związkiem małżeńskim. Dlatego nie ma podstaw do tego, aby partnerka przyjęła nazwisko partnera. W takim kierunku dotychczas idzie orzecznictwo.

Dlaczego? Właśnie w bogatym orzecznictwie sądowym powoływanie się na przesłankę, że partnerka lub partner chcą zmienić nazwisko, aby w związku osoby miały wspólne nazwisko nie jest możliwe. Zdaniem dotychczasowej praktyki sądowej życie w związku partnerskim nie jest szczególnym przypadkiem, aby zastosować ten przypadek i skutecznie doprowadzić do zmiany nazwiska. Zdaniem sądów przesłanka, która podana jest w przepisach w postaci „ważnych powodów” nie może być traktowana rozszerzająco, choć tak naprawdę ustawowo nie została zdefiniowana. Naczelny Sąd Administracyjny w jednym ze swych orzeczeń podniósł, że związek będący o charakterze konkubinatu, czy związku partnerskiego nie stanowi ważnych powodów do zmiany nazwiska na nazwisko partnera. Tak przynajmniej dotychczas kształtuje się interpretacja obowiązujących przepisów.

Czy coś się zmieni w tej materii, na razie nie wiadomo.

Choć czytając różne prawne komentarze w zakresie powyższego zagadnienia trafiłam i na takie poglądy, które wyrażone są zupełnie odmienny sposób. Chociażby to, że związki będące konkubinatem są dość powszechne obecnie (oczywiście mowa jest o osobach będących w takich związkach nie będących w związkach małżeńskich z innymi partnerami). Nie ma bowiem jednoznacznego przepisu, który wprost powiada, że konkubina nie może przyjąć nazwiska konkubenta. Natomiast pojęcie, że nazwisko można zmienić z ważnych powodów jest sformułowaniem ogólnym i nieostrym. Zatem organ administracyjny kierujący się przesłankami dotyczącymi wyrażenia zgody na zmianę nazwiska kieruje się wprawdzie tzw. uznaniem administracyjnym, ale nie może przekroczyć granic tego uznania administracyjnego. Zatem powinno się brać pod uwagę takie kwestie, że często konkubinat powoduje silne więzi emocjonalne, gospodarcze, materialne pomiędzy osobami, które w takich związkach funkcjonują. Wobec tego konkubinat często funkcjonuje jak związek małżeński, choć wedle prawa takim związkiem małżeńskim nie jest.

Czy te przesłanki są brane pod uwagę przez organy administracyjne  to już jest inna sprawa.

Wobec tego, czy w tym zakresie zmieni się jednak praktyka w decyzjach administracyjnych i w praktyce sądowej można się przekonać jedynie próbując dokonać zmiany nazwiska i rozpocząć stosowną procedurę.

Podnoszę dzisiaj jednak tę kwestię między innymi dlatego, żeby pokazać jak istotne w prawie jest precyzyjne brzmienie określonych przepisów. Wówczas nie ma żadnych wątpliwości, co jest dozwolone, a co dozwolone nie jest. Natomiast w przypadku, gdy przepisy są ogólne i nieostre, wówczas wiele zależy od linii orzeczniczej Sądów, tak dzieje się właśnie w przypadku przesłanki zmiany nazwiska z ważnych powodów.