Znacie to powiedzenie, prawda? W nawiązaniu do poprzedniego wpisu, dzisiaj kontynuuję temat odebrania tego co się jakiś czas temu podarowało innej osobie. Prawo podchodzi do tego inaczej i nie bierze pod uwagę tego co napisałam powyżej.

Zatem, zajmiemy się darowiznami. W życiu, jak to zwykle bywa, coś darowujemy, a potem chcemy tę rzecz odzyskać. Nie mam na myśli drobnych prezentów uczynionych na czyjąś rzecz, ale darowizn takich jak, np. darowanie mieszkania, samochodu, itp. Czasami ktoś decyduje się na taki gest, chociażby w stosunku do dzieci, wnuków, kuzynów, a potem chciałby jednak taką darowiznę odwołać.

Opiszę zatem jakie są prawne możliwości odwołania darowizny. Warto jednak pamiętać, że za nim podejmie się kroki w tym kierunku, dobrze się zastanowić, czy na pewno tak chcemy uczynić. Odwołanie darowizny nie jest proste.

Czym jest darowizna?

Definicja jest sformułowana w przepisach kodeksu cywilnego. Polega na tym, że darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Odwołanie darowizny

Odwołanie darowizny jest również określone w przepisach kodeksu cywilnego, a zatem nie może to nastąpić ot tak sobie.

Mamy dwie kategorie przepisów:

– odwołanie darowizny niewykonanej,

– odwołanie darowizny wykonanej.

W pierwszym przypadku, odwołanie przez darczyńcę może nastąpić, jeśli po zawarciu umowy darowizny jego majątek uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Należy jednak pamiętać, że opisana powyżej podstawa nie ma zastosowania, gdy darowizna została już wykonana. Natomiast gdy zaistnieje sytuacja, że darczyńca znajdzie się w niedostatku, wówczas obdarowany obowiązany jest zapewnić darczyńcy odpowiednie środki utrzymania albo takie środki, które pozwolą mu wypełniać ciążące na nim obowiązki alimentacyjne.

W drugim przypadku, a zatem jeśli mamy do czynienia z darowizną wykonaną, wówczas darczyńca może ją odwołać, jeśli obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności.

W przepisach nie ma szczegółowej definicji pojęcia rażącej niewdzięczności. Zatem mogą to być różne przypadki. Generalnie chodzi o takie zachowania obdarowanego, które rażąco naruszają normy społeczne, rodzinne np. przemoc fizyczna lub psychiczna, uchylanie się od płacenia alimentów, itp.

Do odwołania darowizny uprawniony jest oczywiście darczyńca, ale także i jego spadkobiercy. Przy czym w przypadku tych drugich, mogą odwołać darowiznę z powodu niewdzięczności tylko wtedy, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darowizny albo gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy.

Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie obdarowanemu pisemnego oświadczenia, w którym znajduje się szczegółowe uzasadnienie dla czynności odwołania darowizny oraz żądanie zwrotu przedmiotów, które były objęte tą darowizną.

W sprawach spornych, oczywiście można wnieść sprawę do sądu.

W przypadku darowizny wykonanej, jej odwołanie możliwe jest w ciągu roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o dokonanym przez obdarowanego  akcie niewdzięczności.

Darowizna niewykonana może natomiast zostać odwołana  do momentu jej wykonania, czyli przekazania przedmiotu umowy.

Zatem, jak widzicie odwołanie darowizny jest możliwe, tylko należy pamiętać, że muszą być spełnione przesłanki, o których powiada prawo, aby takową skutecznie odwołać.