Mimo, że okres wakacyjny minął warto poruszyć kwestię urlopów przysługujących pracownikowi. Każdy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Nie możemy się go zrzec. W czasie urlopu dostajemy normalne wynagrodzenie. Jeżeli część pensji niektórych z nas pochodzi np. z prowizji, to będzie ona liczona jako średnia z 3 ostatnich miesięcy.

Jeżeli w danym roku kalendarzowym podjęliśmy pracę po raz pierwszy, to prawo do urlopu przysługuje nam z upływem każdego miesiąca pracy. Należy się nam wtedy 1/12 rocznego urlopu. Jeżeli pracujemy co najmniej drugi rok kalendarzowy to prawo do urlopu przysługuje nam od rozpoczęcia roku, zgodnie z zasadą Nowy Rok – nowy urlop wypoczynkowy.

Zatem możemy wykorzystać cały przysługujący nam urlop już na wyjazd noworoczny. Jeżeli nie wykorzystaliśmy urlopu wypoczynkowego z poprzedniego roku, to mamy prawo go wykorzystać w nowym, do 30 września.

Skoro już wiemy od kiedy przysługuje nam urlop wypoczynkowy, to warto wiedzieć także ile dni możemy wykorzystać na odpoczynek. Wszystko zależy od naszego stażu pracy. Jeżeli jesteśmy zatrudnieni krócej niż 10 lat to przysługuje nam urlop w wymiarze 20 dni. Natomiast jeżeli pracujemy dłużej niż 10 lat to urlop ten wydłuża się do 26 dni. Do okresu zatrudnienia wliczamy wszelkie okresy poprzedniego zatrudnienia. Jeżeli zaczęliśmy pracę po ukończeniu studiów to do okresu 10 lat, możemy dodać 8 lat stażu z tytułu studiów, natomiast jeżeli ukończyliśmy np. szkołę policealną to zaliczane jest 6 lat. Warto pamiętać, że jeżeli w tym okresie zarówno pracowaliśmy jak i uczęszczaliśmy do szkoły, to zaliczeniu podlega tylko jeden, wybrany okres.

Jeżeli jesteśmy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy to wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Weźmy za przykład Panią, która pracuje na pół etatu w księgarni. Wiemy, że pracowała wcześniej z przerwami 7 lat, a ponadto ukończyła liceum ogólnokształcące. Zgodnie z Kodeksem pracy jej staż pracy wynosi 7 lat + 4 lata z tytułu ukończenia liceum ogólnokształcącego. Jej staż pracy to 11 lat. Gdyby pracowała na cały etat w księgarni to przysługiwałby jej 26-dniowy urlop. Jednak jest ona zatrudniona na pół etatu, więc może wykorzystać 13 dni płatnego urlopu.

Nie musimy wykorzystywać całego urlopu od razu. Na nasz wniosek pracodawca może podzielić nasz urlop. Najczęściej urlopy dla wszystkich pracowników ustalane są przez pracodawcę w planie urlopów. Jeżeli nie ma takiego planu, to Wasz urlop ustali pracodawca, który powinien się skonsultować w tej kwestii z Wami.

Co w sytuacji, gdy nagle okaże się, że ustalany w grudniu plan urlopów na przyszły rok nie pokrywa się z waszymi planami wakacyjnymi? Możemy złożyć wniosek o przesunięcie terminu urlopu. Jednak należy pamiętać, że działa to w obie strony. Mianowicie pracodawca może przesunąć nam termin urlopu, jeżeli nasza nieobecność spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. W sytuacji, gdy podczas wcześniej zaplanowanego urlopu jesteśmy na zwolnieniu lekarskim, to urlop nie przepada, a jedynie zostaje przesunięty na późniejszy termin.

Niestety (dla pracownika) pracodawca ma także możliwość odwołania nas z urlopu, gdy wymagają tego okoliczności, których nie dało się przewidzieć w momencie rozpoczynania urlopu.

Co się dzieje z naszym urlopem, gdy dostaliśmy wypowiedzenie umowy o pracę?

Mamy prawo wykorzystać przysługujący nam urlop, w tym urlop zaległy. Jednak urlop za dany rok kalendarzowy będzie obliczony w stosunku proporcjonalnym do przepracowanego okresu. Jeżeli jednak go nie wykorzystamy, to za pozostałe dni otrzymamy ekwiwalent pieniężny.

Zdarzają się też w życiu nieprzewidziane sytuacje, gdy przed pójściem do pracy nagle decydujemy, że nie możemy się tam pojawić. Na szczęście dla takich wypadków mamy do wykorzystania 4 dni tzw. urlopu na żądanie. Wystarczy, że zgłosimy naszą nieobecność w pracy najpóźniej w dniu, w którym bierzemy urlop.

Co w sytuacji kiedy potrzebujemy znacznie dłuższego urlopu? Albo chcielibyśmy pracować przez pewien czas u innego pracodawcy?

W tym celu składamy wniosek o urlop bezpłatny. A jeżeli chcemy w tym czasie wykonywać inną pracę to musimy uzyskać porozumienie pracodawców.

Warto przeanalizować te kwestie przed zaplanowaniem urlopu w przyszłym roku, tak byśmy wiedzieli ile i kiedy przysługuje nam urlopu oraz jakie ewentualne niespodzianki mogą nas czekać.