Od 2005 r. obowiązuje w Polsce ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw. Mało znane przepisy, a jak bardzo istotne z punktu widzenia ofiar przestępstw lub osób dla ofiar najbliższych.

Kto i kiedy może ubiegać się o taką kompensatę?

Osobą uprawnioną jest ofiara lub osoba najbliższa. Zaś zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami ofiarą jest osoba fizyczna, która na skutek przestępstwa poniosła śmierć albo doznała naruszenia czynności narządów ciała lub rozstroju zdrowia.

Kompensata może być przyznana w kwocie pokrywającej wyłącznie: utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty związane z leczeniem lub rehabilitacją, koszty pogrzebu. Kompensatę przyznaje się, jeżeli przestępstwo zostało popełnione na terenie Polski na szkodę osoby mającej obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego UE.

Jaka jest wysokość kompensaty?

Kompensata nie może przekroczyć kwoty 12.000,00 zł.

Jaki jest tryb w celu uzyskania kompensaty?

Organem właściwym jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Kompensatę przyznaje się na wniosek osoby uprawnionej lub prokuratora. Wniosek o kompensatę składa się do organu orzekającego w terminie 2 lat od dnia popełnienia przestępstwa.

Wniosek o kompensatę powinien zawierać:
1. imię, nazwisko, obywatelstwo i adres osoby uprawnionej;
2. informację o stanie rodzinnym osoby uprawnionej;
3. wskazanie daty i miejsca popełnienia przestępstwa stanowiącego podstawę ubiegania się o kompensatę i jego zwięzły opis, z podaniem skutków;
4. informację o rodzaju i wysokości poniesionych kosztów oraz utraconych zarobków lub innych środków utrzymania;
5. uprzedzenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia o nieuzyskaniu odszkodowania lub świadczenia z innych źródeł lub tytułów;
6. oświadczenie osoby uprawnionej, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej, o nieuzyskaniu odszkodowania lub świadczenia z innych źródeł lub tytułów.

W praktyce okazało się, iż niewielka ilość osób korzystała z dobrodziejstwa tej ustawy, bo sama ustawa jest mało znana, dodatkowo zawiera nieprecyzyjne przepisy. Sama też maksymalna wysokość kompensaty nie spełniała swojego zadania.

Dlatego też obecnie Sejm i Senat pracują nad zmianami tej ustawy m.in. podwyższając wysokość kompensaty do 25.000 zł, a gdy ofiara poniosła śmierć do 60.000 zł.

Przepisy niezwykle istotne dla ofiar przestępstw i ich najbliższych, dlatego też warto o nich pisać, aby jak najwięcej osób, które są uprawnione do kompensaty państwowej o nich wiedziało.

Ponieważ, jak wspomniałyśmy, trwają prace nad zmianami tej ustawy, będziemy więc w przyszłości im się przyglądać, a kiedy wejdą w życie, poinformujemy Drogie Panie, o możliwościach, procedurach i wysokości kompensaty, żeby w razie czego można byłoby z tych przepisów skorzystać.