Życie zawodowe prawnika powoduje, że przyjmujemy do prowadzenia różne sprawy i takie, które nie należą do przyjemnych. Cóż, taka praca. Praktyka pokazuje, że jest sporo spraw dotyczących stalkingu. Dlatego też postanowiłam ponownie wrócić do tej sprawy, choć jakiś czas temu na blogu poruszałam ten problem. Jest to jednak niestety zjawisko co raz bardziej powszechne i pomyślałam, że jednak warto do tego wrócić, opisać na czym to polega i jak się przed tym bronić .

Stalking
Określenie to wywodzi się z języka angielskiego, które oznacza „podchody” lub „skradanie się”. Często było porównywane do skradania się lub podążania myśliwego za zwierzyną. W Wikipedii znajdujemy definicję, z której wynika, to co wyżej opisałam. W latach osiemdziesiątych, tym znaczeniem określano takie zjawisko społeczne jakim było obsesyjne podążanie fanów za gwiazdami Hollywood.

Przestępstwo
Kodeks karny podchodzi do tego zupełnie inaczej. Definiuje takie zjawisko jako uporczywe nękanie innej osoby, wzbudzając u niej poczucie zagrożenia lub istotne naruszenie jej prywatności. Stalkingiem jest także podszywanie się pod inną osobę, wykorzystując jej wizerunek lub inne dane osobowe, w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

Działanie stalkera
Mogą być różne, np. złośliwe naprzykrzanie się, wielokrotne telefony, smsy, maile. Może to być także grożenie, a nawet popełnianie przestępstw na szkodę swojej ofiary.
Działanie stalkera najczęściej powoduje u ofiary zmniejszenie jej aktywności życiowej, zmianę miejsca zamieszkania, zmianę miejsca pracy, itp. W skrajnym przypadku, może doprowadzić nawet do samobójstwa ofiary.
Aby mówić, że mamy do czynienia z przestępstwem stalkingu, musi wystąpić uporczywe nękanie, trwający dłuższy czas To działanie stalkera musi być także nacechowane złośliwością, nieustępliwością, złą wolą, itp. Oczywiście te przypadku stalkingu mogą być różne. Prawo nie definiuje dokładnie takich przypadków, ani nie definiuje czasu trwania tych uporczywych i złośliwych działań sprawcy. W każdym przypadku sprawa jest indywidualnie badana pod kątem tego, czy z takim przestępstwem mamy do czynienia.

Nękanie, złośliwe i uporczywe działanie może przybierać różne formy. W praktyce okazuje się, że wyobraźnia przestępców jest niemal nieograniczona.
Najczęściej jednak może mieć postać działania fizycznego (np. niszczenie mienia, ale też oddziaływania na osoby, np. naruszania nietykalności cielesnej), bądź oddziaływania na psychikę ofiary (np. groźby, działania ośmieszające itp.). Mogą też powtarzać się ze zróżnicowaną częstotliwością, czasem nawet zanikać.
Ważne jest jednak, że stalker wzbudza poczucia zagrożenia i narusza prywatność ofiary.

Co robić, jeśli nas spotka takie zjawisko?
Oczywiście odpowiedź nie jest prosta, bo to zależy od indywidualnego przypadku. Na pewno jeśli wystąpiła taka sytuacja, to możemy jasno zakomunikować takiej osobie, że nie życzymy sobie działań podejmowanych z jej strony, nie życzymy sobie telefonów, smsów, maili, itp. Możemy ten komunikat przekazać w obecności innej osoby bądź osób, które w ewentualnym prowadzonym postępowaniu karnym możemy powołać na świadków.
Dobrze jest też, aby zachować smsy, maile, listy, itp., bo one będę mogły nam posłużyć jako dowód w sprawie.
Pamiętajcie, że stalking jest przestępstwem. Wobec tego możemy złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, przy czym konieczny jest dodatkowo wniosek pokrzywdzonego o ściganie sprawcy tego przestępstwa.
Można też wystąpić na drogę postępowania cywilnego o odszkodowanie z uwagi na naruszenie dóbr osobistych, prawa do wizerunku, danych osobowych, itp.

Co jest ważne?
Oczywiście nie każdy sms, telefon, czy mail, nawet kilkakrotnie powtarzany stanowi formę stalkingu. Z tym przestępstwem mamy do czynienia wtedy, jeżeli pokrzywdzony ma uzasadnione poczucie zagrożenia, lęku, obawy, a te odczucia są jak najbardziej realne. Nie jest natomiast istotne, czy sprawca posiada możliwości spełnienia swoich gróźb.
Ze stalkingiem mamy do czynienia także, gdy naruszona jest prywatność ofiary, jej dobra osobiste np. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Przywłaszczenie tożsamości
To też forma stalkingu. Może polegać na tym, że sprawca chce wpłynąć na postawę ofiary, albo pokrewnym przestępstwem mającym na celu jej zdyskredytowanie. Sprawca podszywa się pod ofiarę wykorzystując zgromadzone wiadomości o niej i materiały (zdjęcia, dane osobowe). Przywłaszczenie tożsamości przybiera także formę zamawiania na koszt ofiar różnych niechcianych towarów i usług, dokonywane albo w celu złośliwego dokuczenia, albo dyskredytacji.
Jeśli więc staniemy się ofiarą stalkingu, nie czekajmy, podejmujmy jak najszybciej działania, poprzez powiadomienie organów ścigania. Im szybciej tym lepiej, bo uporczywe nękanie, a co za tym idzie uczucie lęku, zagrożenia to stan psychiczny, który uniemożliwia normalne życiowe funkcjonowanie, wykonywanie pracy, itp. Cierpimy my, ale często też nasza rodzina.