Jak Polska długa i szeroka w prawie dzieje się sporo. Mamy nowości, które weszły w życie, ale także propozycje przepisów, które czekają, aby przejść ścieżkę legislacyjną, a na końcu być uwiecznionym podpisem Prezydenta RP.

Witam więc w piękny wiosenny dzień, choć w Warszawie jest cały czas rześko, ale nadchodzi ciepło i ponoć weekend majowy zapowiada się ciepło i przyjemnie.

Jakie zmiany się szykują?

Rok 2024 r. ma przynieść nowości w kwestii testamentów. Trwają stosowne prace legislacyjne, które mają wprowadzić zmiany w powyższym zakresie.

Testament audiowizualny – to jest całkowita nowość.

Nie było dotychczas przepisów, które dawałaby możliwość sporządzenia testamentu w takiej formie. Polegać ma to na nagraniu przez spadkodawcę swojej ostatniej woli za pomocą nagrania video. Oczywiście ma to być forma testamentu ustanego, ale do jego ważności nie będzie potrzebne sporządzanie go w obecności świadków. Takie przynajmniej są obecnie założenia.

Natomiast sporo zmian resort sprawiedliwości proponuje w zakresie tzw. zwykłych testamentów ustnych. Nowe regulacje prawne mają przede wszystkim na celu, zabezpieczenie, aby wola spadkodawcy była spełniona i żeby spadek przeszedł w ręce osób, do których ma trafić. Innymi słowy chodzi o to, aby zminimalizować oszustwa i fałszerstwa w tym zakresie. W konsekwencji doprowadzić do tego, aby wyeliminować te niecne działania z obrotu prawnego.

Wobec tego, testament ustny będzie można sporządzić jedynie, gdy sporządzenie testamentu w formie pisemnej będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione z powodu wystąpienia szczególnych i nagłych okoliczności.

Te przesłanki będą warunkiem sine qua non do uznania, że testament sporządzony ustnie jest ważny.

Dodatkowo będzie musiała istnieć obawa rychłej śmierci osoby sporządzającej testament.  Owa przesłanka będzie musiała zajść łącznie z tym co wskazane zostało powyżej.

Kolejne zmiany dotyczą świadków przy testamentach. Nowe regulacje rozszerzają katalog osób, które nie mogą być świadkami testamentu.

Będą to np. partner bądź partnerka osoby, dla której została przewidziana w testamencie jakakolwiek korzyść, krewni lub powinowaci takiej osoby do czwartego stopnia oraz osoba uprawniona do reprezentacji osoby prawnej, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść.

Kolejne zmiany. Nie będzie możliwe w majestacie prawa sporządzenie testamentu podróżnego.  Ten ruch Ministerstwo sprawiedliwości uzasadnia, że w praktyce nie występował ten rodzaj sporządzania testamentu. Zatem utrzymywanie prawnej fikcji nie ma sensu.

Nowe przepisy mają być wprowadzone w zakresie testamentu wojskowego. Tę formę testamentu dotychczas regulowało rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej.

Dotychczas istniały wątpliwości odnoszące się do Konstytucji RP, czy testament wojskowy może regulować rozporządzenie i czy jest to zgodne z Konstytucją RP?

Zatem wprowadzenie przepisów do Kodeksu cywilnego ma wreszcie rozwiać te prawne wątpliwości i załatwić sprawę raz na zawsze.

Według propozycji Ministerstwa Sprawiedliwości, mają być także znowelizowane przepisu odnoszące się do procedury cywilnej, mające zapobiec sytuacjom, w których istnieją w obrocie prawnym dwa postanowienia o nabyciu spadku po tej samej osobie.

Tak zdarzają się takie sytuacje. Nawet ja miałam klientów, którzy mieli taki stan prawny.

W praktyce rodziło to często sporo problemów, szczególnie przy kwestiach związanych z załatwianiem spraw w urzędach w związku ze spadkiem.

Nowe przepisy dają kompetencje Sądowi do uchylenia także z urzędu na posiedzeniu niejawnym prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, jeżeli w odniesieniu do tego samego spadku zostało wcześniej wydane prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Proste, proste, a rozwiąże wiele problematycznych sytuacji. Szkoda, że tyle czasu zajęło naszym legislatorom, żeby wpaść na takie rozwiązanie.

Kolejne zmiany mają dotyczyć ważności testamentów szczególnych. Nowe propozycje mają skrócić okres ważności z sześciu miesięcy do trzech, a w przypadku testamentu audiowizualnego do jednego miesiąca. Innymi słowy, obecnie testamenty te zachowują moc maksymalnie przez sześć, a teraz będzie trzy miesiące. Oczywiście i powstaje konieczność regulacji dotyczącej testamentu audiowizualnego, bo skoro się taki rodzaj testamentu wprowadza, to trzeba wprowadzić także wszystkie stosowne prawne regulacje, wobec tego testamentu szczególnego.  

To tyle o nowościach.

Oczywiście powstaje pytanie kiedy te przepisy wejdą w życie?

Zobaczymy, co przyszłość przyniesie.

Tymczasem ślę pozdrowienia i życzę pięknego dnia.